Web tasarım: Nasıl web sitesi yaparım?

Web sitesi yapmak istiyorum. diyorsanız bu yazıyı okuyun. Çünkü bu yazıda Nasıl web sitesi yaparım? En kısa sürede nasıl web sitesi hazırlarım? En kolay nasıl bir site yaparım? sorularına cevap vereceğiz.

Bir web sitesi yapmanın en hızlı en kolay yolu, hemen bir blog sitesi açarak başlamaktır. Çünkü blog sitelerinde herşey hazırdır, programlama bilgisi, web tasarım bilgisi gerekmez. Blog sitelerinin kullanıcı arayüzü de sizin benim gibi insanların çok fazla teknik bilgiye prosedüre ihtiyaç duymadan anında web ortamında yayın yapmasını sağlar. Blog yapmak için http://www.blogger.com sitesinde bir hesap açabilirsiniz ve anında yayına başlayabilirsiniz.

Elbette amacımız özgün bir site yapmak ama bu şekilde başlamak oldukça akıllıcadır ve ileride faydasını anlayacağınız baş ağrılarından kurtaracaktır. Böyle başlamak:

1. Çok kısa sürede internet ortamında varlık sağlayacaktır
2. Yeni bir şey öğrenmeniz gerekmez, teknik ıvır zıvırla uğraşmazsınız
3. Yeni yapacağınız siteye içerik hazırlar 
4. Alan adı kaydı, web sunucusu, marka tescil vs uğraşısı, beklemesi ve masrafı gerektirmez.

Şimdi bu saydıklarımın size site yapma yolunda nasıl başağrılarından kurtaracağını kısaca anlatayım. 

1. En kısa sürede internet üzerinde varlık sağlamanın önemi

Siz site yapmaya karar verdiğinizde siteniz anında internette görünsün istersiniz. Bunda da yerden göğe kadar haklısınız. En başta ziyaretçi veya müşteri kaçırmak istemezsiniz bekleyerek.

Bir site kurmak için öncelikle alan adı, web sunucusu,  ye ihtiyacınız olacaktır. Bunlar ister inanın ister inanmayın günler hatta bazı durumlarda haftalar sürebilir.

Anında internette var olmak sizin arama motorlarında ilk sıralara geçmenizi sağlar bu bir. Çünkü Google gibi arama motorları arama sonuçlarını verirken sitelerin 'yaşına' önem verir. Eski siteler her zaman daha itibarlı sayılır ve herhangi bir sorun yoksa yenilerden daha yukarıda listelenir. 

Bir sitenin içeriğinin arama motorlarına geçmesi günler sürebilir. Örneğin Google'a eklenen bir sitenin arama sonuçlarında görünmesi 3-5 gündür. Yani siz bir an önce bu işlemi başlatarak, diğer 'teknik ıvır zıvır' hallolana kadar sitenizin veya şirketinizin çoktan arama motorlarına geçmesini sağlarsınız. 

Blogdan kendi sitenize geçmeniz teknik olarak oldukça kolaydır. Daha önce bahsettiğimiz BLOGGER gibi siteler de bir ayar değişerek blog'unuzu 3-5 saniye içinde yeni sitenize yönlendirebilirsiniz. Bu müthiş bir şeydir. Blogunuza gelen bütün ziyaretçiler doğrudan yeni sitenizin ziyaretçisi olacaktır böylelikte sıfırdan başlamamış olacaksınız.

2. Web sitesi yapmak ve web tasarımı icin gerekli teknik bilgi
Web sitesi yapmak için yüzlerce değişik teknoloji ve araç vardır. Bunlardan önce bilmeniz gereken temel bazı bilgiler vardır. Öncelikle sunucu, alan adı, ftp, dns, html, css, server side scripting, client side scripting, index.html, Apache, ISS gibi bazı temel kavramları öğrenmeniz gerekli.

3. Siteye içerik hazırlamak. Web sitesi nasıl hazırlanır? Web tasarımı nasıl yapılır?

Bundan sonra herhangi bir web tasarım aracını kullanmaya başlayabilirsiniz. Bu araçlar basitten karmaşığa kadar çeşit çeşittir. Belkide daha önce aşina oluşunuz sebebi ile en basit web tasarım aracı Microsoft Word dür. Microsoft Word'de hazırladığınız herhangi bir dökümanı doğrudan HTML olarak kaydedebilirsiniz. Bir döküman HTML olduktan sonra yapmanız gereken büyük ihtimalle FTP programını kullanarak web sunucunuza bağlanmak ve sayfayı sunucuya kopyalamaktır. Kopyaladığınız sayfa erişim ayarları müsaitse anında internette görüntülenebilecektir. Biraz daha profesyonelce bir tasarım yapmak istiyorsanız Microsoft Express Web (eskiler FrontPage olarak bilirler) veya Adobe Dreamweaver adlı web tasarım araçlarını kullanabilirsiniz. Bu iki yazılım en popüler web tasarım araçlarındandır ve web tasarımını kolaylaştıracağı düşünülen pek çok özellikle donatılmıştır. Dolayısıyla oldukça karmaşık görünürler. Ama temel mantık hep aynıdır, tıpkı Word kullanarak yaptığınız gibi bir metin girmek ve bunu düzenlemektir. Ancak bu araçlar sizin hazırladığınız sayfayı HTML kaynak kodu olarak veya ekranda görüneceği şekilde düzenlemenizi sağlar. 

Ayrıca programlama yapmanıza imkan tanır. Programlama deyince...

Web programlama nedir?

Web sayfaları sadece okunmaya yarayan pasif dökümanlar değildir. Web sayfalarında bir takım hesaplar yapmak, veritabanına erişim, veri giriş çıkışı, veri sorgulama, grafik efektleri vs yapmak hatta oyunlar programlamak mümkündür. Web programlama programın çalıştığı yere göre temel olarak iki şekilde olur; 

1) İstemci tarafı programlar 

2) Sunucu tarafı programlar

İstemci tarafı programlar, kullanıcı bir sayfaya eriştiğinde sayfa ile birlikte kullanıcının bilgisayarına yüklenir ve web tarayıcı içinde çalışır. Bu programlar HTML kaynak kodunun içine serpiştirilmiş kodlardır. 

Sunucu tarafı programlar ise, kullanıcı bir sayfaya erişmeye çalıştığında, sayfa kullanıcıya gösterilmeden önce sunucu tarafından kendi üzerinde çalıştırılan programlardır. Kullanıcı burada programın sonuç çıktısını web sayfası olarak görür.

İstemci tarafı programlama için JavaScript veya VBScript dilleri kullanılır. Sunucu tarafında ise bir sınırlama olmamakla beraber en popüler programlama dilleri/teknolojileri, ASP, JSP, Java ve PHP dir. Sunucu tarafı programlar genellikle veritabanı işlemleri, sorgulama vs işleri için yapılır. İstemci tarafı programları ise, kullanıcıdan alınan verilerin kontrol edilmesi, sunucudan gelen sayfanın şekillendirilmesi, bazı efektlerle süslenmesi işleri için kullanılır. Burada istemci ve sunucu programlaması amaca göre seçilir, çünkü bazı işler birinde ya da diğerinde yapılamaz ancak bazı durumlarda aynı iş sunucu veya istemci programı ile çözülebilir. Genelde sunucu ve istemci programları birlikte ve birbirini tamamlayıcı olarak kullanılması yaygındır.

İçerik hazırlamak?

Bütün bunları öğrendikten sonra ihtiyacınız içeriktir. İçerik genelde şirketlerde varolan basılı kaynakların internet ortamına çevrilmesi ile olur. Şayet şirketin tanıtıcı broşürü veya ürün kataloğu varsa bu doğrudan içerik olarak kullanılır. Bazı hallerde ise içeriğin sıfırdan hazırlanması gerekir. İçerik hazırlamaya başlamanın en iyi yolu bir iskelet hazırlamaktır. Bu bir kitabın içindekiler sayfasını andırır. Ana başlıklar ve alt başlıklar listelenir. Sonrada bunların içleri tek tek doldurulur. İçerik hazırlamak bir web sitesi hazırlamanın en önemli bölümüdür. Güzel grafikleri ve tasarımı olan içeriği olmayan bir site hiçbir işe yaramaz. Bu yüzden içerik hazırlamak genellikle site hazırlamanın en uğraştırıcı ve en can alıcı yeridir. Bunu kesinlikle göz ardı etmeyin. 

Bütün bu web tasarımı vs gibi teknik bilgileri öğrenmezden önce içeriğinizi hazırlarsanız iş tasarım kısmına gelince çok vakit kaybetmezsiniz. Çünkü sunacağınız şeyi biliyorsunuz zaten. Aksi takdirde tasarıma içerik uydurmak zorunda kalırsınız ki bu da en kötü web sitesi hazırlama yöntemidir. Size ziyaretçi zaman ve para kaybettirir. Gün gelir sitenizi baştan aşağı yeniden yaptırmak zorunda kalırsınız. Neden bir işi 2 kez yapasınız? neden bir işe 2 kez zaman ve para harcayasınız? Başından iyi yapın sonunda rahat edin ve kazanın.

Bu sebepten yukarıda önerdiğimiz blog ile başlayıp içerik hazır etmek çok akıllıcadır. Siz içeriğe konsantre olursunuz iş tasarıma gelince zaten hazır olan metinleri istediğiniz şekle sokup yayınlarsınız. 

4. Alan adı kaydı, web yönetimi vs.

Web Admin nedir? Web yönetimi nedir?
Web sayfalarınızı hazırladıktan sonra işin Web Admin'lik denilen sunucu yönetimi kısmını öğrenmeniz gerekebilir. Bir web sunucusu size hazırladığınız web sayfalarını 7 gün 24 saat internet ortamında sunma imkanı sağlar. Genellikle harici bir web barındırma hizmeti veren bir şirketten bir web sunma hizmeti ve sunucu alanı alınır. Bu size servis sağlayıcı şirketlerin ana bilgisayarlarında bir boş yer (disk alanı) olarak verilecektir. Hazırladığınız web sayfalarını FTP adı verilen programı kullanarak kendi bilgisayarınızdan sunucunun diskine kopyalamanız gerekir. Ancak sunucu aktif hale geçmeden bir takım ayarlar yapılması gerekebilir. Örneğin yüklediğiniz dosyalardan hangilerinin internette sunulacağını hangilerinin sadece sizin veya izin verdiğiniz kullanıcılar tarafından erişeceğinizi belirlemeniz gerekir. Ayrıca hangi sayfanın ana sayfa olacağını belirtmeniz gerekir. Ana sayfa herhangi biri sizin alan adınızı yazdığında ilk göreceği ve oradan bütün diğer sayfalara yönlendirileceği bir sayfadır. Ana sayfa bir standard olmamakla beraber genelde index.html olarak adlandırılır.

Alan adı nedir? Alan adı nerden alınır? Alan adı kayıt işlemi nasıl olur?
Alan adı sistemi en basit şekli ile telefon numarasına benzetilebilir. Nasıl bir kişiye ulaşmak için onun telefon numarasını çeviriyorsak internet üzerindeki bir web sunucusuna ulaşmak için ona ait adresi (IP adresi) girmemiz gerekir. Elbette bir kişinin bütün telefon rehberini hafızasında tutup insanlara ezberden ulaşması mümkün değildir. Bunun yerine kişinin adı ve soyadını, veya şirketin adını telefon rehberinden bakıp numarasını çeviririz. İnternet ortamındada DNS adı verilen büyük bir telefon rehberi vardır. Bu rehberde web sitelerinin 'adları' yani 'alan adı' ve buna karşılık gelen IP adresi yazılıdır. Biz herhangi bir web adresini yazdığımızda bizim haberimiz olmadan bilgisayarımız bu DNS adı verilen rehbere bakar ve oradan o web adresine ait IP adresini bulur ve telefon çevirir gibi ona ulaşır.  DNS rehberi İnternetin ilk icad edildiği Amerika'da tutulmaya başlanmıştır. Sonraları rehber büyüdükçe ülkelere bölünmüş ve her ülkenin kendine ait rehberi yönetmesine imkan verilmiştir. Türkiye'ye ait alan adları .tr ile biter yani rehberin .tr bölümündedir. Bu bölümü Türkiye'ye ilk interneti getiren ODTÜ yönetmektedir. Ancak bu rehbere kayıt ekleme işlemi aracılar aracılığı ile yapılır. Siz alan adı almak için bir aracıya başvurursunuz bunlar başvurunuzu belli bir ücret karşılığı sizin adınıza ülkeye ait alan adı yöneticisine (TLD) yaparlar.

Her ülkenin alan adı kaydı için kendi şartları vardır. Türkiye'de sıradan kişiler ve şirketler internet alan adı alabilirler. Ancak şirketler için o alan adının şirket adına TPE'ye şirket ünvanı veya marka olarak kayıt ettirilmiş olması gerekir. TPE ise herhangi bir ünvanı veya markayı kayıt ederken bir araştırma yapar ve şayet o ünvanda başkaları var ise hak sahiplerine haber verir. Yukarıda bahsettiğimiz alan adı kaydının prosedürlü olması ve uzun sürmesi bu yüzdendir. Oysa .com uzantılı Amerika'ya ait alan adlarında böyle bir prosedür yoktur. Herhangi biri isim o alan adı alınmamış ise anında satın alabilir ve bu işlem bir kaç dakika içinde sonlanabilir. Ancak giderek artan bir oranda insanlar yerli sitelerde .tr uzantısı aramaktadır.

Unutmayın iş alan adı almakla bitmiyor. Alan adını aldıktan sonra bunu bir sunucuyla ilişkilendirmelisiniz. Bunu alan adı başvurusu yaparken yaparsınız. Alan adı ile ilişkilendirilecek sunucu adresinizi bildirirsiniz. Bu sunucu adresini istediğiniz zaman değiştirmeniz mümkün.

Alan adı satın alındıktan sonra, hem aktif olmaz. Çünkü bahsettiğimiz DNS rehberinin bütün dünyada yayılmış kopyaları  bulunur. Alan adını aldıktan sonra alan adı bütün bu rehberlere eklenir. Bu da 2-3 gün sürebilir.
Yukarıda anlattığımız blog ile başlama yönteminin neden akıllıca olduğunu anlayabiliyorsunuzdur. Çünkü sitenizi blog olarak oluşturduktan anında aktiftir ve sonra bunu bir alan adına anında yönlendirebilirsiniz. Aksi takdirde siteniz tasarlandıktan sonra  bile alan adı kaydı vs için günlerce beklemeniz gerekebilir. Zaman kaybı demek ziyaretçi kaybı, ziyaretçi kaybı potansiyel müşteri kaybı demektir.

Yazılarımızı okumaya devam edin. Sorularınızı yorum olarak sitemize postalayabilirsiniz.